Budować chaty traperskie w terenie, a system wartości w ludziach

Kiedy rozmawiamy o biznesie społecznym, na pierwszy plan często wychodzi komponent ekonomiczny przedsięwzięcia. Opowieść o przedsiębiorstwie założonym przez Harcerski Ruch Ochrony Środowiska (HROŚ),  Dariusz Morsztyn aka Biegnący Wilk rozpoczyna od historii puszczaństwa. I z każdym jego słowem coraz bardziej przenosimy się do świata książki Marii Rodziewiczówny „Lato ludzi lasu”.

Republika Ściborska jest położona w najbardziej dzikim rejonie Mazur Garbatych, na terenie gminy Banie Mazurskie. To autentyczne odludzie, kilometr od malutkiej wioski Ściborki, zamieszkałej głównie przez ludność pochodzenia ukraińskiego, na skraju Lasów Skaliskich i Gór Klewińskich. Tu samochody mogą dojechać dopiero od niedawna, nie ma zasięgu telefonu, a wokół tylko las, pasące się krowy i dzikie zwierzęta...

To rejon Polski o najczystszym powietrzu, „polski biegun zimna”, o naturalnym krajobrazie, niezmienionej, starej zabudowie wsi. Tu wilki, dziki, jelenie dosłownie podchodzą do naszych ogrodzeń... To miejsce, jakby wprost wyjęte z literatury przygodowej, jest siedzibą Harcerskiego Ruchu Ochrony Środowiska. Tworzy go grupa ludzi, którzy swoje działania określają służbą, zgodnie z ideą wychowania człowieka, niezależnie od wieku, poprzez przebywanie na łonie przyrody. Życie członków Ruchu płynie według zasad czterokrotnego ognia, obozownictwa, systemu szczepowego.

Republika Ściborska to swoista enklawa, z wyznaczoną granicą i zestawem typowych dla siebie praw: nie wolno tutaj spożywać alkoholu ani  palić tytoniu, należy wystrzegać się wulgarnych słów. Panuje tu również wegetarianizm. Miejsce jest otwarte dla turystów, których czeka odprawa graniczna  z wydaniem wiz pobytowych. Po prezentacji osady oraz jej idei, zwiedzić można muzeum indiańskie i eskimoskie, galerię fotograficzną oraz spotkać psy zaprzęgowe.

Republika Ściborska działa na zasadzie firmy i jest strategicznym partnerem HROŚ w prowadzeniu podmiotu ekonomii społecznej. Mieszkańcy Republiki, a jednocześnie członkowie Ruchu zaangażowali się w ratowanie pozostałości oryginalnej chaty "leśnych ludzi" z powieści Rodziewiczówny. Pojawiła się potrzeba zatrudnienia ekipy do odbudowania zabytku. Muzeum działające w Republice Ściborskiej również wymaga ciągłej rozbudowy wraz z rozrastaniem się jego oferty. I to właśnie były główne impulsy do zrodzenia się pomysłu założenia przedsiębiorstwa społecznego, zajmującego się budowaniem chat traperskich. Na początek zatrudnionych zostało 5 osób, które wcześniej pozostawały bez pracy. Dariusz Morsztyn podkreśla, że poprzez zatrudnienie w HROŚ, pracownicy zyskują nie tylko ekonomicznie. Przyczyniają się do tworzenia miejsca o znaczeniu historycznym oraz zachowania dziedzictwa przyrodniczego obszaru, w którym żyją. „Zwyczajna” praca w firmie budowlanej im tego nie da. Okazało się, że specyficzne reguły Republiki nie tylko nie są przeszkodą dla nowych członków zespołu, ale pomagają im w aklimatyzacji w Republice. Stają się oni częścią wspólnoty akcentującej łączność człowieka ze światem przyrody.