Spółdzielnie socjalne to podmioty ekonomii społecznej, które łączą działalność gospodarczą na specjalnych, preferencyjnych warunkach z wartościami społecznymi. Spółdzielnie mogą być tworzone przez osoby fizyczne lub osoby prawne. Dziś przedstawimy katalog osób fizycznych uprawnionych do założenia spółdzielni.
Spółdzielnię socjalną osób fizycznych założyć mogą:
1. Osoby bezrobotne – w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Ustawa ta określa definicję osoby bezrobotnej, czyli osoby pomiędzy 18. a 60. (65. w przypadku mężczyzn) rokiem życia, która zarejestrowana jest we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Osoby niezatrudnione i niewykonujące innej pracy zarobkowej, zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, lub jeżeli to osoby niepełnosprawne, zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczące się w szkole, z wyjątkiem tych, którzy uczą się w szkole dla dorosłych lub przystępują do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły, albo też uczą się w szkole wyższej w systemie wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym, są zarejestrowane we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli:
2. Osoby niepełnosprawne – w rozumieniu art. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W rozumieniu ustawy za niepełnosprawną uważa się osobę, której niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:
3. Osób o których mowa w ustawie o zatrudnieniu socjalnym – w rozumieniu art. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym:
a) bezdomni, realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
Grupa założycielska chcąca utworzyć Spółdzielnię Socjalną musi spełniać wymienione kryterium ustawowe, dodatkowo musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, tzn. zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej poprzez dokonywanie czynności prawnych, np. przez zawieranie umów.
B. Członkiem Spółdzielni Socjalnej mogą być:
1. Osoby wymienione w pkt. A.
2. Osoby, które ze względu na swoje szczególne kwalifikacje, których nie posiadają członkowie spółdzielni, są niezbędne w prawidłowym funkcjonowaniu spółdzielni. Jednak liczba tych osób nie może przekroczyć 20 % członków spółdzielni.
Spółdzielnię socjalną może założyć co najmniej pięć osób spełniających wymienione wyżej warunki, nie więcej jednak niż pięćdziesiąt osób. Ustawodawca ograniczył liczbę członków spółdzielni socjalnej do pięćdziesięciu, co stanowi wyjątek od ogólnie przyjętej zasady, iż określenie maksymalnej liczby członków spółdzielni w statucie jest niedopuszczalne, gdyż narusza konstytucyjną zasadę wolności zrzeszania się. Ustawa dopuszcza jednak wyjątek w zakresie ograniczania ilości członków spółdzielni socjalnej w odniesieniu do spółdzielni socjalnych, które powstają z przekształcenia spółdzielni inwalidów bądź spółdzielni niewidomych w spółdzielnię socjalną. W takim przypadku nie ma ograniczenia ilości osób. Ustawa z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych daje możliwość nabywania członkostwa w spółdzielni socjalnej przez osoby, które nie spełniają wymogów art. 4 ustawy, ale posiadają szczególne kwalifikacje, których nie posiadają pozostali członkowie spółdzielni. Jednak liczba takich osób nie może być większa niż 20% ogólnej liczby członków spółdzielni. To zapis restrykcyjny, ponieważ „przekroczenie tego limitu trwające nieprzerwanie przez okres 3 miesięcy stanowi podstawę do postawienia spółdzielni w stan likwidacji” .
Za www.ngo.pl
Ośrodek Wsparcia
Ekonomii Społecznej w Ełku
ul. Małeckich 3 lok. 24 (III piętro),
19-300 Ełk
tel. 87/737 78 45
e-mail: owes@adelfi.pl