Ustawa o spółdzielniach socjalnych – sprawdź planowane zmiany

Według projektodawcy (Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), zmiany te uelastycznią i usprawnią funkcjonowanie spółdzielni socjalnych, odpowiadając na  wyzwania stojące przed tymi podmiotami szczególnie w początkowym okresie ich działania. Ułatwią również osobom fizycznym dostęp do takiej formy działalności gospodarczej, jaką jest spółdzielnia socjalna – zarówno, jeśli chodzi o tworzenie podmiotu, jak i znalezienie w nim zatrudnienia. Pojawią się również ułatwienia dla istniejących już przedsiębiorstw społecznych.

Sprawdź, co zmieni się w ustawie o spółdzielniach socjalnych:

1. zmniejszenie wymaganej liczby założycieli spółdzielni socjalnej z pięciu do trzech osób w przypadku spółdzielni osób fizycznych. Dodatkowi dwaj członkowie będą musieli dołączyć do spółdzielni w późniejszych, określonym terminie;
2. wprowadzenie nowego profilu spółdzielni socjalnej o tzw. charakterze usługowym;
3. uregulowanie kwestii  zakładania spółdzielni socjalnych przez osoby o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osoby z zaburzeniami psychicznymi – te osoby będą mogły założyć spółdzielnię pod warunkiem, że ich liczba nie będzie mniejsza niż 30% ogólnej liczby założycieli;
4. rozszerzenie katalogu osób, które mogą być założycielami lub przystąpić do spółdzielni socjalnej w charakterze członka oraz osób podejmujących zatrudnienie w spółdzielni o osoby pracujące i jednocześnie uprawnione do świadczeń pieniężnych z  pomocy społecznej (osoby ubogie pracujące) oraz osoby z zaburzeniami psychicznymi;
5. zmiana zasad udzielania wsparcia na podjęcie działalności gospodarczej w ramach spółdzielni socjalnej – możliwość uzyskania wsparcia z Funduszu Pracy dla osób bezrobotnych i osób do 30. roku życia oraz po ukończeniu 50. roku życia, posiadających status osoby poszukującej pracy, w postaci środków na podjęcie działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanego z podjęciem tej działalności. Przewidziano wzrost wysokości jednorazowego wsparcia do 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia za pracę;
6. objęcie wsparciem nie tylko członków założycieli i członków przystępujących do spółdzielni socjalnej, ale przeznaczenie go również na tworzenie miejsca pracy dla pracowników spółdzielni socjalnej niebędących członkami spółdzielni socjalnej. Możliwość ubiegania się o wsparcie pomostowe będzie dotyczyć również już istniejących przedsiębiorstw;
7. udzielanie wsparcia z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podjęcie działalności gospodarczej w ramach spółdzielni socjalnej dla osób niepełnosprawnych (nie tylko na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej) oraz przekazywanie środków finansowych na utworzenie miejsca pracy w spółdzielni socjalnej dla osób niepełnosprawnych;
8. ponowne zdefiniowanie przedmiotu działalności spółdzielni socjalnej;
9. doprecyzowanie celu działania spółdzielni socjalnej poprzez wskazanie, że spółdzielnia socjalna działa na rzecz reintegracji zawodowej i społecznej nie tylko członków spółdzielni, ale również na rzecz pracowników spółdzielni zagrożonych wykluczeniem, niebędących jej członkami;
10. refundacja składek na ubezpieczenia społeczne oraz części kosztów pracodawcy opłacanych za pracowników spółdzielni socjalnej niebędących członkami spółdzielni, a będących osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym;
11. możliwość odbycia praktyk zawodowych w spółdzielni socjalnej przez osobę niepełnosprawną, realizującą indywidualny program rehabilitacji zawodowej w ramach warsztatu terapii zajęciowej (WTZ), co miałoby realny wpływ na pogłębienie wiedzy poprzez doskonalenie umiejętności praktycznych na konkretnym stanowisku pracy, a także wykształcenie umiejętności pracy zarówno samodzielnej jak i w zespole oraz poczucia odpowiedzialności za jakość pracy. W przypadku odbywania praktyki zawodowej przez uczestnika warsztatu, koszty uczestnictwa osoby niepełnosprawnej finansowane byłyby w pełnej wysokości.

Wyzwania stojące przed spółdzielniami socjalnymi oraz systemem zabezpieczania społecznego, na które mają odpowiedzieć planowane zmiany:

1. skompletowanie 5-osobowego składu założycielskiego, gdzie założyciele są rekrutowani spośród osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Mogą być to osoby nie dość zmotywowane do rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej oraz nie posiadające wystarczających kompetencji zawodowych czy społecznych;
2. wysoki wymóg zatrudnieniowy w początkowym okresie działania podmiotu;
3. istnienie grupy osób ubogich pracujących – osób, które ze względu na niskie wynagrodzenie zmuszone są korzystać np. z pomocy społecznej, a nie kwalifikują się do grupy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i nie mogą znaleźć zatrudnienia w spółdzielniach socjalnych. Dzięki temu te osoby znajdą godne zatrudnienie i nie będą zmuszone do korzystania z systemu pomocy społecznej;
4. jako osoby realnie zagrożone wykluczeniem społecznym rozpoznano również osoby z zaburzeniami psychicznymi;
5. niski stopień zaspokajania potrzeb ludności w zakresie dostępu do usług społecznych: pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych, wspierania rodziny i pieczy zastępczej, prowadzenia niepublicznych przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego oraz w zakresie opieki nad dziećmi do lat 3. Jest to zbieżne z planami deinstytucjonalizacji usług społecznych;
6. przepisy, które dotychczas nie gwarantowały przedłużania trwałości spółdzielni socjalnych i wzmacniania ich na samym początku działalności;
7. niska reintegracja osób pracujących w spółdzielni, którzy nie są jednocześnie jej członkami.

Projekt zmian wprowadza również do ustawy zagadnienia związane z ekonomią społeczną, która przez 10 lat funkcjonowania Ustawy o spółdzielniach socjalnych znacznie się rozwinęła i nie była do tej pory uregulowana prawnie.

Zapoznaj się z pełnym tekstem informacji dotyczącej Projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych.

Źródło (tekst i grafika): https://inspro.org.pl/centrumklucz/dzieje-sie/ustawa-o-spoldzielniach-socjalnych-sprawdz-planowane-zmiany/